گاهی حتی بسیاری از افرادی که با فناوری بلاکچین آشنا هستند در شمردن مزایا و کاربردهای آن دچار مشکل می‌شوند. در واقع نخستین چیزهایی که پس از شنیدن نام بلاکچین به ذهن اغلب افراد می‌رسد حتی درصد کوچکی از کاربردهای آن را پوشش نمی‌دهد. ولی در یک بررسی دقیق، بلاکچین می‌تواند در چه صنایع و بخش‌هایی از جامعه کاربرد داشته باشد؟
اغلب بلاکچین‌ها به‌عنوان یک دفتر کل توزیع‌شده عمل کرده که داده‌های دیجیتالی را با استفاده از علم رمزنگاری ثبت و محافظت می‌کنند. این فناوری اغلب در شبکه‌های ارزهای دیجیتال یا رمزارزها مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و ایمن آن، به ابزاری قدرتمند برای بسیاری از صنایع دیگر تبدیل‌شده است.
با رشد فضای رمزارزها و بهبود راه‌حل‌های بلاکچینی، درک و یادگیری و نحوه پیاده‌سازی این فناوری نوآورانه در سناریوهای مختلف، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
فناوری بلاکچین با حذف عنصر اعتماد به نهاد مرکزی و مخارج گزافی که صرف مسائل امنیتی می‌شود، کارایی خود را تا حد زیادی ثابت کرده است. علاوه بر این، شبکه غیرمتمرکز می‌تواند به‌عنوان یک پایگاه داده شفاف عمل کند، چرا که همه افراد می‌توانند آن را مشاهده کنند.
از این نظر، فناوری بلاکچین توانایی ایجاد سوابق توزیع‌شده و درعین‌حال یکپارچه را فراهم کرده که برای بهبود عملکرد و امنیت در بسیاری از صنایع و سازمان‌ها به فرصتی جذاب بدل شده است. به‌عنوان‌مثال سازمان‌های خیریه، زنجیره تأمین ، نظام بهداشت و درمان و … به‌سادگی می‌توانند از امکانات این فناوری جذاب به نفع خود بهره بگیرند.
سرفصل‌های این آموزش
سازمان خیریه
اگر شما جزو آن دسته افرادی هستید که به امور خیریه علاقه‌مندید اما نمی‌توانید به مؤسسات در این زمینه اعتماد کنید، بلاکچین به‌طورقطع راه‌حلی مناسب برای شماست. شما دوست دارید به افراد نیازند، کودکان بد سرپرست، سالمندان و بیماران کم‌بضاعت کمک کنید اما نمی‌توانید مطمئن باشید که درصد مناسبی از پول شما مستقیم به این افراد می‌رسد. این مشکل تنها منحصر به شما نیست و در سرتاسر جهان افراد بسیاری ترجیح می‌دهند برای کمک به نیازمندان خودشان دست‌به‌کار شوند. اما اگر شما به یکی از این مؤسساتی که با فناوری بلاکچین فعالیت می‌کنند، کمک کنید، خواهید توانست تا از لحظه اول ورود پول تا آخرین مرحله هزینه آن را رصد کنید و خیالتان را از این بابت که فرایند بدون هیچ تقلبی انجام‌شده است، راحت کنید.
بسیاری از سازمان‌های خیریه در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با چالش‌های مدیریت منابع ، شفافیت عملیاتی و حاکمیت مؤثر مقابله کنند. فناوری بلاکچین مطمئناً می‌تواند به این بنیادها کمک کرده تا روند دریافت و مدیریت وجوه را بهینه کنند. برای مثال بنیاد خیریه بلاکچین یکی از نمونه‌های فعال در این حوزه است که با کمک فناوری بلاکچین، با فقر و نابرابری مبارزه می‌کند.
زنجیره تأمین
بیشتر شبکه‌های زنجیره تأمین از نظر شفافیت با موانع زیادی روبرو هستند. در سیستم فعلی همچنان یک نهاد یا فرد مرکزی بر همه‌چیز نظارت می‌کند و هنوز یکپارچگی بین شرکت‌ها و افراد درگیر در بخش‌های مختلف به نحو ایده آل خود به وجود نیامده است. برای شفافیت و مدیریت مناسب و تحقق این یکپارچگی به سادگی می‌توان از بلاکچین استفاده کرد.
ردیابی کل فرآیند تولید و توزیع مواد در شبکه زنجیره تأمین به کمک بلاکچین به سادگی قابل انجام است. در پایگاه داده مبتنی بر بلاکچین، تمامی اطلاعات به‌صورت ایمن ضبط می‌شود و از اصالت محصول، شفافیت پرداخت و حمل‌ونقل مناسب اطمینان حاصل می‌شود.
به‌عنوان‌مثال یک محصول را از تولید تا فروش در یک کارخانه در نظر بگیرید. یک کارخانه می‌تواند یک ماده اولیه را از لحظه ورود تا تولید محصول و توزیع آن را مشاهده کند. در واقع به کمک این فناوری صنایع حتی می‌توانند بدانند که ماده اولیه‌ای که از نقطه A خریداری‌شده حالا در فروشگاه B به‌صورت یک محصول تولیدشده، به فروش می‌رود. به کمک فناوری بلاکچین نقاط قوت و ضعف یک شرکت کاملاً قابل‌شناسایی است و می‌توان هر بخش معیوب را به‌سرعت شناسایی کرد و کیفیت محصول را تا درب منزل مشتری کنترل کرد.
نظام بهداشت و درمان مراقبت‌های بهداشتی
حتماً به خوبی می‌دانید که پزشک با دانستن سوابق شما تا چه اندازه می‌تواند در روند درمان یا تشخیص بهتر عمل کند. یا حتماً داستان‌هایی مبنی بر فردی که به دارویی حساسیت داشت و دکتر همان را برای او تجویز کرد شنیده‌اید. این داستان‌ها اغلب زمانی رخ می‌دهند که سوابق پزشکی شما برای خود و پزشکتان شفاف نباشد.
چالش‌های عملیاتی، خطاهای داده‌ای، و بوروکراسی اداری، از نگرانی‌های عمده صنعت بهداشت و درمان است. بلاکچین چندین کاربرد در نظام بهداشت و درمان دارد و یکی از مهم‌ترین آن‌ها ردیابی داروها از طریق زنجیره تأمین و مدیریت داده‌های بیماران است.
علاوه بر این، بلاکچین می‌تواند مزایای امنیتی قابل‌توجهی را به بیمارستان‌ها ارائه دهد. این مؤسسات به دلیل ارزش بالا و حساسیت داده‌هایی که در اختیاردارند و از طرفی وابستگی بسیار زیاد به این اطلاعات، اغلب موردحمله هکرها قرار می‌گیرند.
شرکت‌ها در حال حاضر از بلاکچین به‌عنوان راهی برای ذخیره دیجیتال سوابق سلامت استفاده می‌کنند. چنین راه‌حل‌هایی می‌توانند هزینه‌های کلی را کاهش دهند و درعین‌حال حریم خصوصی و دقت داده‌ها را نیز افزایش دهند.
پرداخت حق آثار
نوازندگان، سازندگان بازی‌های ویدیویی و به‌طورکلی هنرمندان برای فروش و پخش آثارشان اغلب با مشکلات زیادی روبرو هستند. بخشی از این مشکلات به خاطر دزدی‌های دیجیتالی، زیاده‌خواهی‌های آژانس‌های واسطه در انتشار آثار و یا صرفاً پرداخت نشدن حق امتیاز آن‌ها به وجود می‌آید. احتمالاً با پیام‌هایی مانند هرگونه کپی یا استفاده پیگرد قانونی دارد مواجه شده‌اید و می‌دانید که بااین‌وجود کپی و استفاده‌های فراوانی رخ می‌دهد و هنرمند در اینجا قادر به انجام کار چندانی نیست.
از فناوری بلاکچین می‌توان برای ایجاد بستری امن استفاده کرد. این افراد در این بستر می‌توانند سوابق تغییرناپذیر و شفافی در مورد اجاره، خرید یا استفاده از آثارشان را مشاهده کنند. چنین چیزی همچنین می‌تواند پرداخت را از طریق قراردادهای هوشمند تسهیل کند و به آن‌ها این اجازه را بدهد که مالک اثر هنری خود باشند.
مدیریت و حکمرانی
فناوری بلاکچین می‌تواند که با مدیریت شبکه‌ها و فعالیت‌ها به شیوه‌ای دموکراتیک، منصفانه و ایمن‌تر، حکمرانی و اداره کردن امور در بخش‌های مختلف را تا حد زیادی بهبود بخشد. سیستم‌های مبتنی بر بلاکچین ممکن است برای از بین بردن تقلب در رأی‌گیری‌ها به‌عنوان ابزاری جایگزین برای اعتماد در هنگام انتخابات یا سایر روندهای قانون اساسی مورداستفاده قرار گیرند.
همچنین ممکن است از آن‌ها به‌عنوان سلاحی قدرتمند در برابر فساد، افزایش یکپارچگی داده‌ها و قابلیت ردیابی در سناریوهای مختلف، از جمع‌آوری مالیات گرفته تا توزیع کمک‌های مالی، استفاده کرد.
راه‌حل‌های پرداخت و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)
وقتی صحبت از انتقال پول به سراسر جهان می‌شود، فناوری بلاکچین به‌طور ثابت‌شده‌ای از این مأموریت سربلند بیرون آمده است. فناوری بلاکچین در مقایسه با بانک‌های متمرکز و راه‌حل‌های پرداخت آن‌ها، راه‌حل‌هایی ارزان‌تر و سریع‌تر برای انتقال رمزارز یا همان دارایی به دوستان، خانواده‌ها و سایر افراد در سراسر جهان ارائه می‌دهد.
علاوه بر این، وب‌سایت‌ها و برنامه‌های متمرکز به کاربران امکان کنترل داده‌های خود را نمی‌دهند و غالباً بابت تهیه این فضا از کاربران پاداش دریافت می‌کنند درحالی‌که خود کاربر کنترل داده‌های خود را در دست ندارد. اما برنامه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین (dApps)، واسطه‌ها را از بین می‌برند و به کاربران این امکان را می‌دهند تا از هزینه کمتر، انگیزه‌های بهتر و کارایی بیشتر تراکنش‌ها بهره‌مند شوند. علاوه بر این آن‌ها می‌توانند پول دیجیتال را نیز ارسال و دریافت کنند.
اینترنت اشیا (IoT)
بلاکچین و اینترنت اشیا (IoT) به‌طور طبیعی همیشه در کنار یکدیگرند. بلاکچین یک فناوری غیرمتمرکز است و از شبکه‌های اینترنت اشیا اغلب برای جمع‌آوری داده‌ها از منابع پراکنده و غیرمتمرکز استفاده می‌کنند.
بلاکچین به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا یک دفتر تغییرناپذیر و شفاف از دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا داشته باشند، داده‌های جمع‌آوری‌شده و تعاملات بین یکدیگر تماماً ذخیره می‌شوند. همچنین بلاکچین بستری ایده آل برای تراکنش‌های ماشین به ماشین (M2M) ارائه می‌دهد.
ازآنجایی‌که بلاکچین یک فناوری مبتنی بر تسهیل تراکنش‌های دقیق و ایمن است، منطقی است که برای اطمینان از پاسخگویی و صحت و امنیت داده‌ها، با اینترنت اشیا یکپارچه‌شده باشد. به همین دلیل بسیاری از شرکت‌ها منابع زیادی را صرف تجهیز شبکه اینترنت اشیا و بلاکچین می‌کنند.
همان‌طور که دیدیم بلاکچین می‌تواند سهمی بزرگ از انتقال و نگهداری داده‌ها را به دوش بکشد و تا همین لحظه صنایع بسیاری از این فناوری استفاده می‌کنند. اما با گذشت زمان باید دید که سایر سازمان‌ها، صنایع و شرکت‌ها چگونه کاربردهای بلاکچین را برای خود تعریف خواهند کرد. اصلاً آیا مایل به استفاده از این فناوری در امور مالی و اطلاعاتی روزمره خود هستند یا خیر؟ تنها چیزی که با قطعیت می‌توان گفت این است که بلاکچین به نسبت بسیاری از روش‌های سنتی و حتی مدرن دارای مزیت‌های فراوانی است و منفعت بسیاری از این افراد و سازمان‌ها در گروی استفاده از این فناوری خواهد بود و حتی با گذشت زمان و به وجود آمدن نیازهای تازه زمانی که استفاده از این فناوری به یک ضرورت تبدیل شود، دور نخواهد بود.
