بازار گاوی چیست؟ تعریف، مثال و تکنیک‌ در ترید

یکی از اساسی‌ترین و مهم ترین مسائل در بازارهای مالی، روند بازار نام دارد. روند بازار یا (Market Trend) را اغلب می‌توان به عنوان جهت کلی حرکت یک دارایی یا بازار در نظر گرفت. درواقع به همین خاطر است که تحلیل گران تکنیکال و بنیادین، روند بازار را به نحوی دقیق بررسی می‌کنند. در این میان روند صعودی بازار با نام بازار گاوی شناخته می‌شود. 

بازار گاوی برای ترید و معامله بسیار ساده است و می‌توان از آسان‌ترین استراتژی‌های معامله‌گری و سرمایه‌گذاری در چنین بازاری بهره برد. حتی معامله‌گرهای بی‌تجربه نیز می‌توانند با توجه به شرایط مطلوب بازار گاوی، پرسود عمل کنند. با این اوصاف درک چگونگی حرکت بازار در انواع دوره‌ها نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. 

در این مقاله بیشتر در خصوص بازار گاوی و نحوه ترید و معامله در این روند صحبت خواهیم کرد.

احتمالاً اصطلاحات بازار گاوی و یا خرسی را از زبان معامله‌گران شنیده باشید. زمانی که یک معامله‌گر از بازار گاوی صحبت می‌کند، به این معناست که انتظار دارد قیمت‌ها بیشتر شوند و زمانی که از بازار خرسی صحبت می‌شود روند رو به کاهش قیمت‌ها مدنظر است. 

تعریف ساده بازار گاوی به زمانی اختصاص می‌یابد که در آن قیمت‌ها صعودی و رو به افزایش است. از اصطلاح بازار گاوی اغلب در بازار سهام استفاده می‌شود. بااین‌حال می‌توان این روند صعودی را در انواع بازارهای مالی از جمله فارکس، اوراق قرضه، کالاها، املاک و حتی ارزهای دیجیتال مشاهده کرد. علاوه بر این، اصطلاح بازار گاوی ممکن است درباره دارایی خاص مانند بیت کوین، اتریوم یا بایننس کوین هم استفاده شود.

البته استفاده از این اصطلاح به اینجا ختم نشده و می‌تواند به بخش‌های مختلف نیز اشاره داشته باشد. به‌عنوان‌مثال در توکن‌های کاربردی(Utility token)، ارزهای مبتنی بر حفظ حریم خصوصی(Privacy coins) یا سهام بیوتکنولوژی (Biotech) نیز اصطلاح بازار گاوی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

از اصطلاح گاوی همچنین می‌توان به مفهوم سوددهی یک بازار در فاصله‌های بلندمدت هم استفاده کرد، هرچند ممکن است این سناریو رخ ندهد. به‌طورکلی گاوی بودن بازار لزوماً به  این معنی نیست که در حال حاضر  یک فرصت ترید طولانی‌مدت برای معامله‌گر مهیا است بلکه به این مفهوم است که قیمت‌ها در حال افزایش‌اند و یا انتظار می‌رود که افزایش پیدا کنند. 

فراموش نکنید که بازار گاوی ابداً به این معنا نیست که افت یا نوسان قیمت وجود ندارد. به همین دلیل است که باید بازارهای گاوی را در بازه زمانی بزرگ‌تری در نظر گرفت. باید توجه داشت که بازارهای گاوی می‌توانند دارای دوره‌های افت یا ثبات نیز باشند. بااین‌وجود روند اصلی صعودی بازار شکسته نخواهد شد. 

با نگاهی به نمودار بیت کوین در عکس پایین بیشتر متوجه این مسئله خواهید شد. 

همان‌طور که می‌بینید در این نمودار دوره‌های کاهش قیمت و حتی چند مورد سقوط شدید قیمت دیده می‌شود. بااین‌وجود این بازار از لحظه تأسیس تا به امروز صعودی است. 

بنابراین تعریف بازار گاوی تا حد زیادی به دوره زمانی مورد نظر وابسته است. به‌طورمعمول زمانی که از اصطلاح بازار گاوی استفاده می‌شود بازه‌های مورد نظر چندماهه یا چندساله است. 

در تحلیل بازار، روند در بازه زمانی بزرگ‌تر از اعتبار بیشتری نسبت به روند در بازه زمانی کوچک‌تر برخوردار است. بنابراین ممکن است در یک بازار گاوی طولانی‌مدت، دوره‌های بلندمدت افول قیمتی نیز مشاهده شود و ازآنجایی‌که این حرکات خلاف روند اصلی است، آثار سوء ی از جمله بی‌ثباتی بر بازار دارد. 

نمونه‌های بازار گاوی

برخی از معروف‌ترین نمونه‌های بازار گاوی در بورس اوراق بهادار آمریکا مشاهده‌شده است. در این زمان‌ها قیمت سهام و شاخص‌های بازار (مانند Nasdaq 100) به طور مداوم در حال افزایش بوده است.

آنچه مشخص است اقتصاد جهانی بین بازارهای گاوی و بازار خرسی در نوسان است. این چرخه‌های اقتصادی می‌تواند سال‌ها یا حتی دهه‌ها طول بکشد.

برخی معتقدند که بازار گاوی از دوران پس از بحران مالی ۲۰۰۸ آغازشده و تا زمان شیوع ویروس کرونا ادامه داشته است “طولانی‌ترین بازار گاوی در طول تاریخ”. هرچند این مسئله  با توجه به دیدگاه ما، می‌تواند درست یا نادرست تلقی شود.

اگر نگاهی به عملکرد بلندمدت شاخص ( Dow Jones Industrial Average (DJIA  بیندازیم. می‌توان مشاهده کرد که این بازار در یک قرن گذشته همواره گاوی بوده است. مطمئناً دوره‌هایی از افول هم دیده می‌شود و سال‌ها ادامه داشته است، مانند سال ۱۹۲۹ یا ۲۰۰۸ ، اما روند کلی همچنان رو به بالا بوده است.

برخی معتقدند که می‌توان چنین روند مشابهی را در بازار بیت کوین نیز مشاهده کرد. اما مسلماً نمی‌توان با قطعیت بیان کرد که آیا بیت کوین با یک بازار خرسی چندساله مواجه خواهید شد یا خیر. همچنین توجه داشته باشید که اکثر ارزهای دیجیتال دیگر (altcoins) احتمالاً هرگز افزایش قیمتی مشابه بیت کوین را تجربه نخواهند کرد، پس با دانستن این نکته آگاهانه سرمایه‌گذاری کنید.

تفاوت بازار گاوی با بازار خرسی در چیست؟

درواقع این دو اصطلاح مفاهیم متضادی هستند. به همین خاطر دریافتن تفاوت آن‌ها نباید چندان کار دشواری باشد. اگر روند قیمت در بازار گاوی افزایش باشد، این روند در بازار خرسی رو به کاهش است.

تفاوت این دو بازار موضع معامله‌گران و سرمایه‌گذاران را نیز مشخص می‌کند. در بازار گاوی، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران معمولاً موقعیت لانگ (Long) داشته درحالی‌که در یک بازار خرسی موقعیت آن‌ها روی شورت (Short) تنظیم می‌شود و یا حتی ترجیح می‌دهند وارد معاملات نشده و سرمایه خود را به صورت نقد نگهداری کنند.

در بعضی موارد، تبدیل سرمایه به پول نقد یا ارزهای دیجیتال با نرخ ثابت (Stable coins) ممکن است به معنای گرفتن موقعیت Short یا محافظت سرمایه (Hedge) محسوب شود، چرا که روند نزولی قیمت‌ها کاملاً قابل انتظار است. 

البته بد نیست بدانید که استراتژی نقد شدن به حفظ سرمایه می‌انجامد و موقعیت شورت (Short) گرفتن به معنای کسب سود از کاهش قیمت یک دارایی است. همین‌طور اگر یک دارایی را به امید اینکه با قیمت پایین خریداری کنید به فروش برسانید، حتی اگر از این کاهش به صورت مستقیم سودی به شما نرسد باز هم موقعیت شورت (Short) گرفته‌اید.

در این میان نباید کارمزدها را از یاد ببرید. استراتژی تبدیل سرمایه و نگهداری آن به صورت ارزهای دیجیتال با نرخ‌های ثابت هزینه‌بر نیست و مجبور به پرداخت کارمزدهای احتمالی در زمان‌های متفاوت نخواهید شد و تنها در زمان برداشت و انتقال به کیف پول است که باید کارمزد پرداخت کنید. 

فراموش نکنید که بسیاری از موقعیت‌های شورت (Short) برای باز ماندن سفارش نیازمند پرداخت کارمزد یا پرداخت نرخ بهره هستند. به همین خاطر معاملات آتی یا فیوچر (Futures) برای معاملات بلندمدت شورت (Short) ایدئال‌تر است زیرا برای انجام این معاملات کارمزدی شامل آن‌ها نمی‌شود.

چگونه معامله‌گران می‌توانند از بازارهای گاوی  کسب سود کنند؟

مسئله اساسی‌ای که در پشت معاملات بازارهای گاوی وجود دارد، نسبتاً ساده است. قیمت‌ها در حال افزایش است، به همین خاطر گرفتن موقعیت لانگ (Long) بر معاملات و خرید در کف (Buying dips)، به‌طورکلی یک استراتژی منطقی به شمار می‌رود. به همین دلیل استراتژی خرید و نگهداری (Hold Strategy) و میانگین هزینه دلار (Dollar-cost averaging) به‌طورکلی برای بازارهای بلندمدت گاوی مناسب است.

به قول جمله معروف که ” روند دوست شماست، تا زمانی که دیگر دوست شما نباشد!” شما باید جهت معاملات را با روند بازار تنظیم کنید و در عین حال فراموش نکنید که هیچ روندی همیشگی نیست و ممکن است یک استراتژی در بخش‌هایی از یک چرخه بازار عملکرد مناسبی نداشته باشد.

در بازار تنها مسئله قطعی این است که هیچ قطعیتی وجود ندارد و همه‌چیز می‌تواند تغییر کند و قطعاً تغییر خواهد کرد. همان‌طور که با شروع همه‌گیری ویروس COVID-19 مشاهده کردیم، بازارهای گاوی چندساله می‌تواند تنها ظرف چند هفته از بین بروند.

به طور طبیعی، بیشتر سرمایه‌گذاران در بازار گاوی تمایل دارند پول بیشتری برای هر دارایی بپردازند یا اصطلاحاً رفتار گاوی (Bullish) از خود نشان دهند. این امری منطقی است زیرا می‌دانند قیمت‌ها در حال افزایش است بنابراین احساس کلی (Sentiment) به بازار نیز باید گاوی باشد. بااین‌حال، حتی در بازار گاوی، برخی از سرمایه‌گذاران رفتاری خرسی خواهند داشت و اگر از استراتژی معاملاتی مناسبی بهره ببرند، حتی ممکن است در معاملات کوتاه‌مدت نزولی، با شورت (Short) گرفتن سود هم کسب کنند.

به همین ترتیب، برخی از معامله‌گران تلاش می‌کنند تا از سقف‌های اخیر در بازار گاوی موقعیت شورت (Short) بگیرند. بااین‌وجود، این‌ها استراتژی‌های پیشرفته‌ای هستند و به‌طورکلی برای تریدرهای حرفه‌ای مناسب‌تر است. به عنوان یک معامله‌گر کم‌تجربه، معقول‌تر است تا بر اساس روند ترید کنید. بسیاری از سرمایه‌گذاران در تلاش برای گرفتن موقعیت شورت (Short) در بازار گاوی به دام افتاده‌اند. هرگز فراموش نکنید که قدم گذاشتن در مقابل یک گاو خشمگین یا  یک لوکوموتیو کاری خطرناک است.

سخن آخر

 به‌طورکلی ساده‌ترین استراتژی معاملات در هر روند، پیروی از جهت و روند کلی بازار است و همان‌طور که اشاره شد، بازارهای گاوی نه تنها برای تریدرهای حرفه‌ای که حتی برای معامله‌گران مبتدی و تازه‌کارهای بازار نیز فرصتی مناسب باشد. با وجود همه این مسائل فراموش نکنید که مدیریت ریسک صحیح و یادگیری مداوم از اشتباهات برای کم کردن امکان خطا تا حد ممکن ضروری است.